کمپرسور هوای صنعتی یا به اختصار کمپرسور هوا در صنعت نساجی، در تمامی مراحل تولید پارچه، از ریسندگی تا بافندگی و رنگرزی، نقشی مهم و نامحسوس دارد. اصل کار آنجاست که هوای فشرده به عنوان نیرویی عاری از آلایندهها و خشک وارد میشود. در ریسندگی هوای فشرده دستگاهها را تمیز نگاه میدارد، الیاف را جداسازی نموده، از چسبندگی پرزها جلوگیری کرده و در نتیجهی این نقشها، به حفظ کیفیت و یکنواختی نخ کمک میکند. در خطوط بافندگی کمپرسور هوا وظیفهی تامین هوای مورد نیاز برای فعالیت جتهای هوادهی را دارد. در ماشینهای بافندگی مدرن، این جتها نخ پود را با فشار زیاد هوا از میان تارها عبور میدهند. همچنین در واحد رنگرزی و نازککاریهای پایانی، هوای فشرده برای کنترل دقیق شیرها، سیستمهای پنوماتیکی و انتقال مواد شیمیایی به کار میرود. هوای خشک و عاری از روغن در این بخش از آن رو حائز اهمیت است که کوچکترین ذرات روغن یا رطوبت کیفیت رنگ یا بافت پارچه را تخریب میکند.
نوع کمپرسور نساجی
کارخانجات نساجی از کمپرسور اسکرو با مکانیسم اویل فری توام با فیلتراسیون پیشرفته بهره میبرند تا جریان هوا فشردهی پایدار و تمیز برقرار باشد. همچنین کمپرسورهای هوای فشردهی برقی در فرآیندهای دیگر تولیدیها و نیز برای کارهای جانبی همچون نظافت تجهیزات، کنترل سیستمهای اتوماتیک و بستهبندی محصولات کاربرد دارد. گفته شد کمپرسور برقی و این بدان معناست که واحدهای تولیدی نساجی نیازمند جریان پایدار برق صنعتی است.
کمپرسور اسکرویی که در صنایع نساجی کاربرد دارد عموما از نوع اویل فری یا بدون روغن است و صنعت نساجی در کنار صنایع غذایی و دارویی از جملهی صنایع حساس به آلایندههای هوای فشرده است. کوچکترین ذرات روغن یا حتی بخار روغن داخل هوا میتواند رنگ پارچه را تغییر داده، لک کند یا سیستمهای پنوماتیکی حساس خط تولید را خراب کند.
با وجود این، کارخانجات نساجی برای دیگر مصارف غیرحساسی همچون نظافت یا کاربردهای عمومی کارگاه از کمپرسورهای روغنی یا اویل اینجکت استفاده میکنند. این کمپرسورها ارزانتر بوده و نگهداری آسانی دارد. برای مثال خرابی المنت یا ایرند کمپرسور اسکروی روغنی به راحتی و البته با صرف هزینههای تعمیرات قابل اصلاح است، اما تعمیر خرابی و آسیب همین قطعهی مرکزی در کمپرسور اویل فری با کرام الکاتبین است. و در اینجا کرام الکاتبین یعنی ارسال ایرند به کمپانی سازنده، التماس به برخی کشورهای همسایه که تجهیزات ابزار دقیق و آزمایشگاههای مجهز اصلاح این قطعات را دارند، یا تعویض کامل این قطعهی گرانقیمت که نتیجه دست کمی از خرید کمپرسوری جدید ندارد.
لولهکشی هوای فشرده
بکارگیری دو نوع متفاوت کمپرسور با دو کیفیت متفاوت هوای فشردهی خروجی ضرورت جداسازی خطوط لولهی این دو جریان را برجسته میسازد. در کارخانجات نساجی کمپرسور روغنی فقط در بخشهایی مجاز است که هوا به شکلی مستقیم با محصول نهایی یعنی نخ و پارچه و رنگ تماسی ندارد. از جملهی این مصارف میتوان به واحدهای تعمیر و نگهداری و برای ابزارهای بادی همچون دریل، پیچگوشتی و سمباده، سیستمهای کنترل صنعتی و بخش نظافت تجهیزات خط تولید که نیازمند فشار بالاتر ولی کیفیت پایینتر هواست. همچنین در تهویه و خنکسازی ماشین آلات هم از کمپرسور روغنی یا اویل اینجکت استفاده میشود.
در کارخانجات نساجی پیشرفته دو شبکه هوای فشرده جداگانه طراحی میشود که هرکدام مسیر، فیلتراسیون و فشار عملیاتی خود را دارد. شبکهی اویل فری که هوای تمیز را منتقل میکند، هوای فشردهی ماشینهای حساس بافندگی با جت هوا، رنگرزی، چاپ روی پارچه و سیستمهای کنترل دقیق را تامین میکند. در این بخش، نه تنها از کمپرسور اویل فری استفاده میشود، هوای فشردهی خروجی از کمپرسور از چندین مرحله بهینهسازی همچون فیلتر ذرات، فیلتر کربن فعال و درایرهای جذبی یا تبریدی گذر میکند تا کاملا خشک، بدون بو و روغن باشد. این قسمت لولهکشی فشار پایدارتر داشته و مسیر لولهکشی کوتاهتری از فولاد ضدزنگ برای آن پیشبینی میشود.
شبکهی هوای کاربردی یا همان هوای فشردهی روغنی که مخصوص کارهای عمومی است نیز فیلترها و درایرهای سادهتری دارد و فشار بالاتری دارد. این فشار بالاتر از آن روست که طول لولهکشی بیشتر بوده و مصرف کنندهها در نقاط بافاصلهی بیشتر از کمپرسورخانه یا منبع هوای فشرده مستقر هستند.
جلوگیری از تداخل هوای روغنی و خشک
برای جلوگیری از آلودگی هوایی که حساستر است، این دو خط لوله هیچ اتصال فیزیکی نخواهد داشت. حتی شیرهای یکطرفه یا سوپاپهای برگشت ناپذیر نیز مجاز نیست و ذیل استانداردهای ایزو ۸۵۷۳ و موارد مشابه، ریسک ترکیب هواها به حداقل میرسد. برای سهولت و زیبایی بیشتر میتوان خطوط لولهها را با رنگهای متفاوت مشخص کرد که در برخی کارخانجات از رنگ آبی برای اویل فری و رنگ سبز برای خط هوای فشردهی روغنی استفاده میشود تا امکان خطای اپراتور نیز به حداقل برسد.
مدل کمپرسور پیشنهادی
انتخاب کمپرسور اسکروی مناسب برای کارخانجات نساجی از ضروریات است و عموم کارفرمایان و صاحبان صنایع با مشاورهی مدیران خرید، همکاران و باتجربههای صنعت به سراغ انتخابهای مطمئن میروند. از میان انتخابهای مطمئن میتوان به کمپرسورهای اروپایی همچون اطلس کوپکو، کایزر و کمپ ایر اشاره کرد و برای کارخانهی نساجی معمول کمپرسورهایی با توان ۵۰ تا ۱۵۰ اسب بخار یا ۳۵ تا ۱۱۰ کیلووات کفایت خواهد کرد. همچنین در هنگام انتخاب کمپرسور هوا ۱. ابعاد فعلی مصرف و ۲. ابعاد احتمالی توسعهی خط تولید باید در نظر گرفته شود. این روزها اکثر همکاران ما کمپرسورهای سرعت متغیر یا VSD را به دلیل مزایای متعددی که نسبت به کمپرسورهای سرعت ثابت و استاندارد دارند توصیه میکنند. همچنین انتخاب کمپرسور هواخنک یا آبخنک که در برند اطلس کوپکو معادل کمپرسورهای ZT و ZR خواهد بود نیز به دسترسی به آب مناسب، برج خنک کننده و دانش کافی بستگی دارد. کمپرسورهای آبخنک خنککنندگی بهتری دارند، ولی نیازمند آب با کیفیت هستند و گرانترند.
مدلهای کمپرسور روغنی و بدون روغن اطلس کوپکو
بدون شک پرتیراژترین کمپرسور اسکرو برقی چه اویل اینجکت (روغنی) و چه اویل فری (خشک) در بازار ایران کمپرسورهای اطلس کوپکو بوده و خواهد بود. به مقداری کمپرسورهای حاضر در بازار ایران از این برند هستند که حتی اگر از امروز تا ۱۰ سال دیگر هم هیچ موردی وارد نشده و فقط برندهای دیگر وارد شوند هرگز به پای کمپرسورهای اطلس کوپکوی موجود در بازار ایران نخواهند رسید و از همین روست که سرویس و تعمیرات و همچنین تامین قطعات اطلس کوپکو بسیار مناسب بوده و حتی بسیاری از قطعات گران در داخل طراحی و تولید نیز میشود. کتب راهنمای اطلس کوپکو بر روی سایت جهان کمپرسور کامل است و از جملهی پربازدیدهای آن میتوان به کتاب راهنمای کمپرسورهای اویل فری ۵۵ تا ۹۰ کیلووات، کتاب راهنمای رگولاتور الکترونیکون، کتاب راهنمای درایرهای MD و کتاب راهنمای کمپرسورهای سرعت متغیر ۷۵ و ۹۰ کیلوواتی اشاره کرد.
