کمپرسورهای مختلف و متعددی از مدلهای اطلس کوپکو را بررسی کرده ایم که در میان آنها مدلهای متعدد اویل فری جدید هم بوده است. اما از مدلهای قدیمی‌تر تنها به کمپرسور اویل فری ZT 1 اطلس کوپکو پرداخته ایم. امروز سری به چند مدل آب خنک و قدیمی دیگر خواهیم زد، پیشتر کتابچه راهنمای آنها برای روی سایت قرار گرفته است و به بهانه‌ی بررسی امروز لیست قطعات یدکی یا Spare Part List آنها نیز بر روی سایت قرار خواهد گرفت.
کمپرسورهای مدلهای ZR خانواده کمپرسور بدون روغن و آبخنک اطلس کوپکو هستند، کیفیت بسیار بالا و مشتری‌های فراوانی در میان کارخانجات نیازمند هوای خشک و بدون روغن داشته اند. اما خرید کمپرسور اویل فری قدیمی ریسک بالایی دارد و از همین رو با جستجو بر روی وبسایتهای فروش آنلاین اروپایی قیمتها عموما در حدود ۱۰ هزار دلار خواهد بود. کمپرسور اویل فری در عموم تجهیزات و قطعات جانبی شبیه کمپرسور اویل اینجکت یا روغنی است، اما برای جبران کمبود روغن داخل المنت یا واحد کمپرسور نیازمند تغییرات جدی در قطعات اصلی بوده است.
کمپرسور اطلس کوپکو اویل فری
کمپرسور اسکرو اویل فری اطلس کوپکو سابقه‌ای ۵۰ ساله دارد. داخل المنت این کمپرسور روغن جریان ندارد تا هوای فشرده خروجی فاقد بخار روغن یا روغن بوده و برای مصارف حساسی چون داروسازی، الکتریسیته و غذایی مناسب باشد. همچنین مصارف دیگری همچون رنگپاشی خودرو نیز به حضور روغن حساس است.
طراحی المنت کمپرسور اسکرو اویل فری با کمپرسور روغنی متفاوت است. روغن حاضر در کمپرسور اویل اینجکت المنت و روتورهای اسکرو را خنک میکند، ذرات را از روی روتورها شسته و پاک میکند و روانکاری را بر عهده دارد. همچنین حضور فیلم نازک روغن بر روی روتورها کلیرانس یا فاصله‌ی میان روتورها و میان روتورها و دیواره‌ی هوزینگ را کاهش داده، بهره وری کمپرسور را افزایش میدهد. همچنین حضور همین فیلم از هدررفت هوای فشرده به صورت جریان برگشتی نیز جلوگیری به عمل می آورد.
از طرف دیگر روتور اویل فری روکش مخصوصی دارد. روتورهای اویل‌فری که ماشین‌کاری دقیقی دارد، نیازمند پوشش‌دهی دقیقتر لایه‌ای از پلی تترا فلوئورو اتیلن یا سولیبدنوم دی سولفید است تا عملکرد دستگاه شکل بگیرد. در میان این دو روکش، اولی برای مدلهای ضعیف‌تر و دماهای پایینتر و دومی روکشی مناسب دماهای بالاست که در مدلهای قوی‌تر اتفاق میفتد.
خرید کمپرسور اویل فری قدیمی؟
همانطور که گفته شد المنت یا واحد کمپرسور اویل فری بسیار حساس‌تر از واحد کمپرسور اویل اینجکت است و ممکن است در مدلهای قدیمی این واحد آسیب دیده باشد. کوچکترین آسیب نیز ریسک را به صورت نمایی بالا خواهد برد. همچنین تعمیر این واحد کمپرسور در داخل ایران میسر نبوده و از کشورهای همسایه تنها پاکستانی‌ها ادعای توان تعمیر آن را دارند. سالها پیش که یکی از مدیران ما به بلژیک و کارخانه اطلس کوپکو در آنتورپ مراجعه کرده و تقاضای انتقال دانش و فناوری این حوزه را داشته، با مخالفت روبرو شد. همچنین از آزمایشگاه و واحد تعمیر و ساخت المنت کمپرسور اویل فری نیز مراقبت‌های مناسبی به عمل می آمده و تنها اجازه‌ی مشاهده‌ی فرآیند پیچیده‌ی آن محل به ایشان داده شده بود.
اگر المنت کمپرسور اویل فری خراب شود، دو راه عملگرایانه وجود دارد: خریداری کمپرسور جدید، خریداری المنت جدید.
کمپرسور اویل فری ZR 4
برخلاف مدلهای جدید که نامگذاری آن بر اساس کیلووات موتور دستگاه انجام میشد، مدلهای قدیمی که تا حوالی سال ۲۰۰۰ تولید شده است نامگذاری اینچنین دارد. این کمپرسورها از ZR و ZT یک شروع شده و تا ZT و ZR هشت میرود. پیشتر بر روی سایت گفته شد کمپرسور ZT 1 مشابه با ZT 30 کنونی است. بدین ترتیب ZT 1 موتور ۳۰ کیلوواتی، هوادهی چهار متری و فشار عملیاتی ۸ بار دارد. البته دقت کنید… این کمپرسورها پسوند دارد. مشخصات گفته شده برای ZT 1 – 53 است.
رویه‌ی مشابهی در نامگذاری کمپرسورهای مختلف ZR 4 وجود دارد که مورد به مورد با پلاک کمپرسور بررسی خواهیم کرد. نخست ZR 4 – 52:
همانطور که بر روی پلاک این کمپرسور ملاحظه میکند کمپرسور ZR 4 دستگاهی ۲۱۹ کیلوواتی است. این کمپرسور نمونه ساخت سال ۱۹۹۶ است. سرعت چرخشی شافت آن ۱۴۳۵ دور بر دقیقه و فشار کاری ان ۸ بار است.
دومین مدل کمپرسور ZR 4 – 55 خواهد بود که پلاک آن آمده است. این کمپرسور مدل سال ساخت ۱۹۹۱ است. همانطور که میبینید این کمپرسورها همگی ساخت واحد اصلی ساخت کمپرسور اطلس کوپکو، یعنی ایر پاور مستقر در ویلریج بلژیک است. ویلریج محله‌ای از محلات بندر آنتورپ است.
کمپرسور ZR 4 – 55 اطلس کوپکو ۴۱۱ لیتر بر ثانیه هوادهی هوای فشرده با فشار ۱۰/۵ بار دارد. موتور این دستگاه زیمنس و ۲۰۰ کیلووات است که سرعت بیشینه‌ی شافت ۱۵۰۰ دور بر دقیقه فراهم می آورد.
مدل بعدی کمپرسور ZR 4-B خواهد بود.
این کمپرسور با نام کامل ZR 4B ARR دستگاهی است که مشخ
مدل بعدی ZR 4 – 98 اطلس کوپکو است. پلاک این دستگاه نیز در زیر خواهد آمد که تا حدی ناخواناست ولی اطلاعات آن به شرح زیر است:
- کمپرسور اطلس کوپکو ZR 4 – 98 کلاس صفر
- ظرفیت: ۱۴۷۰ سی اف ام برابر با ۴۱/۶۰ متر مکعب بر دقیقه یا ۲۴۹۷ متر مکعب بر ساعت.
- فشار کاری: ۸/۵ بار
- الکتروموتور: ۳۱۵ کیلووات
- ساخت بلژیک
برای ZR 4 – 60 پلاکی پیدا نشد و همکاران هم موجود ندارند. احتمالا در برخی از کارخانجات ایرانی پیدا خواهد شد و اگر شما یکی از آنها دارید عکس آن را برای ما در قسمت نظرات پایین صفحه ارسال کنید. ولی مشخصات ZR 4 – 60 اطلس کوپکو عبارت است از:
- فشار بین مرحله ای: ۲ بار
- فشار نهایی: ۸/۶ بار
- ظرفیت هوادهی ۸۲۵ سی اف ام برابر با ۲۳/۵ متر مکعب بر دقیقه
قیمت کمپرسور ZR 4 اطلس کوپکو
همانطور که گفته شد قیمت ZR 4 کارکرده نسبتا پایین است و این به دلیل ریسک خرابی المنت کمپرسور است. تمامی کمپرسورهای اویل فری یا بدون روغن کارکرده ریسک خریداری دارد و این به موجب خطر خرابی روتورها و المنت کمپرسور است که در صورت خرابی حساب مالک با کرام الکاتبین است. توجه داشته باشید که المنت‌های قدیمی و جدید اطلس کوپکو اویل فری قابل نصب بر روی یکدیگر است. برای مثال این نمونه همانطور که در عنوان آمده است برای المنت LP یا فشار ضعیف ZR 4 ، ZR 6 و مدلهای جدید ZR 900 VSD قابل استفاده است. همچنین با کنکاش بیشتر متوجه خواهیم شد که پارت نامبر مذکور و المنت گفته شده برای کمپرسور اویل فری پرتابل اطلس کوپکو مدلهای PNS1250 – PTS1600 – PTS916 – PTE1500 – PTS1050 – PTE1600 نیز قابل اسفاده است. تشخیص هماهنگی و سازگاری المنت با کارشناسان مهندسی کمپرسور و نیز مطالعه پارت نامبر یا کد قطعه میسر خواهد بود. از جمله قابلیت‌های جدید سایت اطلس کوپکو دسترسی گسترده به فایل‌های لیست قطعات یدکی جدید و قدیم است که برای مثال در لینک زیر میتوانید مدلهای کمپرسور اویل فری پرتابل را دسترسی داشته باشید. توجه داشته باشید که اطلس کوپکو گاهی برای اذیت مشتریان پارت نامبرهای قدیمی را به روزرسانی کرده و با عددی کاملا جدید جایگزین میسازد. این تغییر هیچ اهمیتی در سازگاری قطعات با دستگاه ندارد. در پایین این صفحه جدولی از پارت نامبرهای المنت کمپرسورهای اطلس کوپکو آمده و در آن برخی از پارت نامبرهای قدیم و جدید گفته شده است.
https://pol.atlascopco.com/AssertWeb/en-US/AtlasCopco/Catalogue/1#node=284
پارت نامبر نمونه‌ای که بالاتر آمده است در تصویر پایین مشاهده میشود:
این پارت نامبر که بر روی المنت کمپرسور اسکرو حک شده است مطالعه شده و از تامین کنندگان سفارش داده شده یا به هر حال در هر جستجوی اینترنتی و پرس و جوی بازاری مورد استفاده قرار میگیرد. اهمیت لیست قطعات یدکی یا Spare Parts List نیز از همینجاست.
کمپرسور اویل فری ZR 5
کمپرسور اویل فری اطلس کوپکو مدل ZR 5 – B دستگاهی ۸/۵ بار با ظرفیت هوادهی ۲۷۷۵ متر مکعب بر ساعت است. این هوادهی که به متر مکعب بر دقیقه برابر ۴۶/۲۵ خواهد شد بسیار ظرفیت بالایی است. این کمپرسور مجهز به الکتروموتوری ۳۱۵ کیلوواتی است. این یعنی در مدلهای امروز می بایست با کمپرسور ZR 315 مقایسه شود. با مطالعه‌ی بیشتر در مورد ZR 315 VSD متوجه خواهید شد که در نسخه‌های جدیدتر ظرفیت هوادهی تا ۳ متر مکعب بر دقیقه افزایش یافته است. این کمپرسورها برخلاف عمر طولانی که داشته اند همچنان مشتری خود را دارند. همانطور که گفته شد نمونه‌های کارکرده ریسک خرابی المنت دارد، وگرنه این کمپرسورها بسیار کیفیت خوبی دارد.
کمپرسور اویل فری ZR 6 اطلس کوپکو
با وجود قطع تولید کمپرسور ZR 6 همچنان قطعات یدکی این دستگاه بر روی مراکز معتبر و اصلی اطلس کوپکو نیز توزیع میشود. ZR 6 اطلس کوپکو در نسخه‌ی D مشابه با مدلهای ZR 4 و ZR 5 دستگاهی دومرحله ایست. فشار میان‌مرحله‌ای آن برابر ۲/۲ بار و فشار هوای فشرده خروجی از مرحله‌ی دوم که در اختیار مصرف کننده قرار میگیرد ۱۰/۵ بار است. این کمپرسور ۱۴۱۵ لیتر بر ثانیه برابر با ۸۵ متر مکعب بر دقیقه! ظرفیت هوادهی هوای فشرده بدون روغن دارد. مدلی که در پایین پلاک آن آمده است ساخت سال ۱۹۸۶ میلادی است.
پارت نامبر استیج اطلس کوپکو، جدید و قدیم
| سازنده | پارت نامبر | پارت نامبر جدید | مناسب کدام دستگاه است؟ |
| اطلس کوپکو | ۲۹۸۹۰۱۵۸۰۰ | ۱۶۱۶۶۴۶۶۸۰ | GA30-45+50VSD |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۳۸۲۸۰ | ۱۶۱۶۷۳۸۲۹۰=۱۶۱۶۷۳۸۲۹۱ | GA18 ,GA26VSD+,GA22，GA26,GA30 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۱۴۶۸۱ | ۱۶۱۶۷۱۴۶۸۲=۱۶۱۶۷۱۴۶۹۲ | XAXS600/LUY160-17 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۰۶۶۸۲ | ۱۶۱۶۷۰۶۶۹۰=۱۶۱۶۷۰۶۶۹۲ | G110.G132,G160,G200,G250,GA110,GA132,GA160,GA200，GA250 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۶۴۶۶۸۰ | ۲۹۸۹۰۱۵۸۰۰ | GA30-45+50VSD |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۵۷۸۹۸۲ | ۲۹۸۹۰۱۵۴۰۱ | GA55+，GA75，GA90，GA110 |
| اطلس کوپکو | ۲۲۳۶۰۵۰۱۰۰ | ۲۲۳۶۰۵۰۲۰۰ | GX1-2 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۶۵۱۸۰ | ۱۶۱۶۷۶۵۱۹۰ | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۶۱۲۸۰ | ۱۶۱۶۷۶۱۲۹۰ | XRVS1000 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۵۷۷۸۰ | ۱۶۱۶۷۵۷۷۹۰ | LU30-45 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۵۷۵۸۰ | ۱۶۱۶۷۵۷۵۹۰ | GA355-GA500 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۵۴۰۸۰ | ۱۶۱۶۷۵۴۰۹۰ | GA355-500 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۵۳۵۸۲ | ۱۶۱۶۷۵۳۵۹۲ | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۵۳۵۸۰ | ۱۶۱۶۷۵۳۵۹۰ | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۶۷۹۲۸۱ | ۱۶۱۶۷۴۷۲۸۱ | ZR/ZT |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۴۰۹۸۰ | ۱۶۱۶۷۴۰۹۹۰ | GA110-GA132 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۴۰۸۸۱ | ۱۶۱۶۷۴۰۸۹۱ | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۳۴۵۸۲ | ۱۶۱۶۷۳۴۵۹۲ | G110.G132,G160,G200,G250,GA110,GA132,GA160,GA200,GA250 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۳۴۵۸۱ | ۱۶۱۶۷۳۴۵۹۱ | G110.G132,G160,G200,G250,GA110,GA132,GA160GA200 GA250 BLT160-275 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۲۸۱۸۰ | ۱۶۱۶۷۲۸۱۹۰ | GA37+GA75 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۲۷۱۸۱ | ۱۶۱۶۷۲۷۳۸۱ | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۲۵۸۸۰ | ۱۶۱۶۷۲۵۸۹۰ | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۲۵۷۸۱ | ۱۶۱۶۷۲۵۷۹۱ | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۵۲۸۸۸۱ | ۱۶۱۶۷۲۵۶۹۱ | GA132 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۲۵۶۸۱ | ۱۶۱۶۷۲۵۶۹۱ | GA110/GA1320 /GA160/GA200/GA250/GA315 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۱۹۴۸۰ | ۱۶۱۶۷۱۹۴۹۰ | XAS97-185 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۱۴۶۸۳ | ۱۶۱۶۷۱۴۶۹۳ | GA55+-75+-90/GA90VSD |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۱۰۳۸۰ | ۱۶۱۶۷۱۰۳۹۰ | GX2-5 |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۶۷۱۲۸۰ | ۱۶۱۶۶۷۱۲۹۰ | GA 15、GA 18、GA 22，etc |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۶۵۷۵۸۳ | ۱۶۱۶۶۵۷۵۹۳ | GA5-GA11C |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۶۲۶۰۸۱ | ۱۶۱۶۶۲۶۰۹۰ | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۵۸۰۳۸۱ | ZR400VSD,ZR500VSD,etc | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۵۹۰۴۸۱ | ZR/ZT250 | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۵۸۵۱۸۱ | ZR/ZT 90-160VSD | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۵۸۵۱۸۷ | ZR/ZT | |
| اطلس کوپکو | ۲۹۸۹۰۱۵۹۰۰ | XRVS1000 | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۴۱۸۸۳ | SF6+ | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۷۳۴۵۸۰ | GA160 | |
| اطلس کوپکو | ۱۶۱۶۵۲۸۸۵۰ | GA110，GA132,GA160 |
