اطلس کوپکو پس از انحلال شاخه‌ی موتورهای دیزلی خود در میانه‌ی قرن گذشته، نام خود را از اطلس دیزل به اطلس کوپکو تغییر داد. نام جدیدی که جایگزین کلمه‌ی دیزل شد اختصاری از نام زیرشاخه‌ی بلژیکی این شرکت بود، کمپانی تجاری پنوماتیک. اطلس کوپکو پس از بر تولید تجهیزات پنوماتیک تمرکز کرد و اکنون در چهار شاخه‌ی تکنولوژیک کمپرسور، وکیوم، صنعتی و قدرت مشغول به طراحی و تولید محصولات و ارائه خدمات است. کمپرسورهای اطلس کوپکو در انواع کمپرسور اسکرو، پیستونی، اسکرول و کمپرسور سانتریفیوژ یا توربو کمپرسورها در بازار موجود هستند. تخصص ما در جهان کمپرسور کمپرسور اسکرو و خدمات مرتبط با آن است. کمپرسور اسکرو به موجب قطعات متحرک کمتر و بازه‌ی فشار و ظرفیت هوادهی هوا فشرده‌ی مطلوبی که برای عموم صنایع دارد در میان موارد فوق محبوب‌ترین مدل کمپرسور است. این کمپرسور توان خود را به دو شکل تامین میکند، یا از موتور دیزلی، در کمپرسور دیزلی و یا از موتور الکتریکی، در کمپرسورهای برقی.
کمپرسور اسکرو برقی
کمپرسورهای برقی مناسب مصارفی هستند که به الکتریسیته دسترسی دارند و در کارخانجات بسیار مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از کارخانجات نیز به موجب حساسیت محصول نهایی به حضور روغن در هوای فشرده‌ی مورد استفاده نیازمند کمپرسورهایی هستند که روغن را از تماس با هوای فشرده خارج کرده باشند، بنابراین به سراغ کمپرسورهای اویل فری اطلس کوپکو میروند. روغن در داخل المنت کمپرسور اسکرو ۳ وظیفه‌ی اصلی بر عهده دارد، خنک‌سازی، پاکسازی و روانکاری که هر سه‌ی این موارد در افزایش بهره‌وری کمپرسور نقش جدی دارند، جای خالی روغن در کمپرسورهای اویل فری با ابداعاتی در طراحی پر شده است که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد.
کمپرسور اسکرو اویل فری
پیشتر مدل‌های مختلفی از کمپرسورهای اسکرو اویل فری اطلس کوپکو، اینگرسول‌رند و کایزر را بررسی کردیم، این کمپرسورها هوای خشک یا عاری از روغن تحویل مصرف کننده می دهند که این مزیت استفاده از آنها را در میان مصرف کنندگان دارویی و پزشکی فراگیر کرده است.
کمپرسورهای اسکروی اویل فری مجهز به دو روتور با روکش‌های خاص است که دو مورد از آن روکش‌های مشهور پلی تترافلوئورواتیلن یا تفلون و دی سولفاید مولیبدنوم هستند. تفلون (PTFE) از دمای ۲۰۰ درجه شروع به تجزیه کرده و در دمای ۳۲۶ درجه ذوب میشود، این ارقام برای MoS2 به ترتیب ۶۵۰ و ۱۱۸۵ است. تفاوت این ارقام خود مؤید آن است که هرکدام از این روکش‌ها برای چه شرایطی مناسب‌تر محسوب میشود. تغییر دومی که در طراحی کمپرسور اویل فری پیاده شد در فاصله‌ی روتورها با دیواره‌ی هوزینگ ایرند یا المنت هوای فشرده است. این فاصله میان روتور و دیواره‌ی سیلندر در اصطلاح کلیرانس خوانده میشود و کلیرانس در کمپرسور اسکرو اویل فری بسیار ناچیز است. اهمیت کلیرانس کم در مقایسه با کمپرسور اسکرو روغن پاششی در کاهش هدررفت به صورت جریان برگشتی است.
قطعات کمپرسور هوای اسکرو چه هستند و چگونه کار میکند؟
این دو رویکرد در طراحی کمپرسور اویل فری پاسخی به ۳ کمبودی بود که غیاب روغن در المنت ایجاد میکند. ۳ کمبودی که بهره‌وری کمپرسور اسکرو را تهدید می کند. همچنین سیلندر عاری از هرگونه منافذ بوده و راه‌های نفوذ روغن به آن بسته شده است. کمپرسوری از این نوع که امروز بررسی میکنیم از خانواده‌ی ZT MED اطلس کوپکوست، کمپرسورهایی اویل فری، هواخنک و همانطور که از نام آنها بر می آید مناسب مصارف پزشکی.
ZT 15 – کمپرسور اسکرو برقی اویل فری اطلس کوپکو
این کمپرسور در سه فشار عملیاتی ۷/۵، ۸/۶ و ۱۰ بار کار می کند و به ترتیب در هرکدام از این فشارها قابلیت ارائه دبی هوای فشرده خروجی ۲/۳، ۲/۱ و ۱/۸ مترمکعب بر دقیقه را داراست. نویز آن در سطح ۷۲ دسی‌بل و چیزی در حد صدای تلوزیون و یا جاروبرقی کمصداست. همانطور که از نام آن مشخص است موتور الکتریکی آن ۱۵ کیلووات برابر با ۲۰ اسب بخار را به دنده‌های کمپرسور و متعاقبا روتورها برای فشرده سازی منتقل می کند. این کمپرسورها مشابه با سایر دستگاه‌های اطلس کوپکو در نسخه‌های فول فیچر نیز ارائه می شوند که مجهز به درایر همراه هستند، برای این نمونه درایرهای ID و IMD موجود است.
روغن مناسب کمپرسور اسکرو اویل فری اطلس کوپکو
اطلس کوپکو برای کمپرسورهای برقی خود روغن‌های مخصوصی را توصیه میکند. روغن‌های مناسب کمپرسورهای روغن پاششی که علاوه بر روانکاری قطعات متحرک خارج از المنت، داخل المنت نیز جریان دارد عبارتند از روغن روتو اکستند، روغن اندورانس و روغن اولترا. کمپرسور اویل فری نیز که در ترجمه گاه کمپرسور بدون روغن، کمپرسور هوای خشک یا کمپرسور غیرروغنی نامیده میشود برخلاف نام، نیازمند روغن برای روانکاری و خنک‌سازی است، تنها می توان گفت روغن بکار رفته در این کمپرسورها از آنجا که در میان روتورها جریان ندارد از حساسیت کمتری برخوردار بوده و در بازار داخلی از روغن خودروهای اتوماتیک نیز برای آنها استفاده می شود.
۶ افسانه در مورد کمپرسورهای بدون روغن
روغن‌هایی که اطلس کوپکو برای کمپرسورهای اویل فری خود پیشنهاد می کند نیز عبارتند از: روغن کمپرسور اویل فری
و روغن گرید غذایی.
نکته پایانی
بروشور این کمپرسورها بر روی صفحه‌ی کتب راهنمای کمپرسورهای اطلس کوپکو قرار گرفته است.
ذکر یک نکته همیشه ضروری است؛ کمپرسورهای عاری از روغن، فرآیند فشرده سازی هوا را بدون دخالت هرگونه روغن انجام میدهند، اما این بدین معنا نیست که هوای خروجی کاملا عاری از روغن خواهد بود. هوای محیط خود آغشته به ذرات روغن و سایر آلودگی هاست و از قضا پس از فشرده‌سازی به دلیل فشردگی بیشتر غلظت این ذرات در هوای خروجی افزایش هم می یابد. بنابراین استفاده از افترکولر و فیلتر روغن برای پاکسازی نهایی و جلوگیری از آسیب به خط تولید اکیدا ضروری است.
